Etiket arşivi: Karpal Tünel Sendromu

El Şişmesi Nedenleri

Yayın tarihi
3

Pek çok farklı sebep ellerin şişmesine yol açabilir. Ellerin şişmesi genelde vücutta su toplanmasına veya ellerde doku ya da eklemlerin iltihaplanmasına işaret eder. Öte yandan, ödem olarak da adlandırılan bu şişmeler karpal tünel sendromu, ciddi enfeksiyonlar ya travma benzeri başka nedenlerden de kaynaklanabilir.

Kırık ya da çok sıkı alçı gibi ortopedik durumlarda ellerin şişmesi sürpriz değildir.

Sebebine bağlı olarak ellerdeki şişme çabuk geçen ya da uzun süre devam eden bir şikayet olabilir. Örneğin egzersiz yaparken ya da egzersiz sonrası eller kısa süreliğine şişebilir. Aksine el şişmesi kronikleşmiş, sürekli hale gelmişse ya da zamanla şişme artıyorsa bu durum genellikle kireçlenme gibi iltihaplı bir soruna bağlıdır. Bu durumda en iyisi ilk olarak bir dahiliye uzmanına başvurmak ve ellerin sürekli şişmesine neden olabilecek altta yatan bir hastalık olup olmadığını kontrol ettirmektir.

Eller farklı nedenlerle şişebilir ve bu arada ellerinizin şişmesine neden olan problemin tek belirtisi de bu olmayabilir. Eğer eliniz bir enfeksiyon yüzünden şişmişse ateş, ürperme ve elinizde kızarıklık gibi şişlik dışında başka şikayetler de olacaktır. Halsizlik, ateş, elde güç kaybı, uyuşma, karıncalanma, kızarıklık, tutulma, eklemlerin şişmesi veya bileğin şişmesi gibi başka belirtiler sorunun kaynağına göre ellerin şişmesine eşlik edebilir.

Eller Neden Şişer?

Adet döneminde ya da hamilelik sırasında vücudun su tutması gibi sıradan bir neden ya da iltihaplı bir hastalık gibi daha ciddi sağlık sorunları ellerin şişmesine yol açabilir. Bu sebeplerden en sık rastlanılanları ayrı ayrı sıralamaya çalışalım:


Ödem: Vücuttaki fazla su, dokulara hapsolduğunda ödem meydana gelir. Eller, ayaklar ve bilekler ödemin en sık görüldüğü yerlerdir. Kalp ya da böbrek sorunları ödeme neden olan hastalıklara örnek olarak verilebilir. Öte yandan hamilelik, fazla tuz tüketimi veya daha başka tıbbi durumlar da vücutta ödeme yol açabilir. Eğer gece tuzlu yiyecekler yedikten sonra ellerinizin şiştiğini fark ediyorsanız bunun bir tesadüf olmadığına inanabilirsiniz.

Yaralanma: Burkulma benzeri yaralanmalar elin şişmesiyle sonuçlanabilir. Bu tip kazalarda çoğunlukla ağrı veya hareket kaybı da şişmeye eşlik eder. Etkilenen bölgeye buz ile kompres yapmak şişliği azaltabilir ancak durum kötüleşiyorsa doktor muayenesi ihmal edilmemelidir. Kırık, ezime, bağların ya da kasların zorlanması, sürekli aynı hareketin tekrarıyla elde stres oluşması ya da köpek ısırığı gibi çeşitli yaralanma biçimleri elin şişmesine yol açabilir.

Kireçlenme: Kireçlenme oldukça yaygın bir şikayettir. Kireçlenmenin başlıca belirtileri arasında ellerde ve diğer eklemlerde ağrı ve şişme gelir. Ellerinizde kireçlenme olup olmadığını anlamanın başlıca yolu bir doktora görünmektir.

Karpal Tünel Sendromu: El ve bilekte sinir sıkışması sonucu karpal tünel sendromu ortaya çıkabilir. Bilgisayar faresi ya da diğer ev aletlerinin kullanımı veya diş fırçalama ya da araba kullanma sırasında olduğu gibi, bazı el ve bilek hareketleri elde şişme, uyuşma veya ağrı yapabilir. Karpal tünel sendromunda elde sadece şişme değil karıncalanma ve uyuşma da vardır. Belirtiler geceleri daha da şiddetlenir.

Egzersiz: Spor yaparken ya da spor yaptıktan sonra ellerinin şişmesinden yakınanların sayısı hiç de az değildir. Nedeni tam olarak henüz anlaşılmış değilse de, bu duruma kasların artan enerji ihtiyacına karşılık kan damarlarının verdiği tepkinin neden olduğu düşünülür. Egzersiz sırasında kalbe ciğerlere ve kaslara doğru kan akışı artar. Ancak bu esnada ellere daha az kan gitmeye başlar ve eldeki damarlar buna tepki olarak genişlediğinden,  egzersiz sırasında eller şişiyor olabilir.

Alerji: Elde hem şişme hem de kaşınma varsa bu ikisi genellikle akla alerjiyi getirir. Neye karşı alerjiniz olduğunu tespit etmek her zaman kolay değildir. Yediğiniz bir şey dokunmuş olabileceği gibi dokunduğunuz bir alerjen de bu duruma yol açıyor olabilir. Ciltte kuruluk, pul pul dökülme gibi başka belirtiler de varsa bir cilt doktoruna muayene olabilirsiniz.

İlaçlar: Eğer düzenli ilaç kullanmaya başladıktan sonra ellerinizin şiştiğini fark ettiyseniz size ilacı veren doktora bu durumun tedavinin bir yan etkisi olup olmadığını danışabilirsiniz. Ellerin şişmesine neden olduğu bilinen bazı ilaçları şu şekilde sıralayabiliriz:

  • bazı antidepresanlar
  • diyabet ilaçları
  • yüksek tansiyon ilaçları
  • bazı kalp ilaçları
  • bazı iltihap giderici ilaçlar
  • hormon terapileri
  • steroidler

Diğer Sağlık Sorunları:

Ellerin şişmesine neden olan enfeksiyon, iltihap veya bağışıklık sistemi ile ilgili durumlara örnekler:

  • bursit (tendonları koruyan keseciklerin iltihabı)
  • tendinit (kasları kemiklere bağlayan tendonların iltihabı)
  • Ganglion kisti
  • romatoid artrit (bir tür eklem iltihabı)
  • osteoartrit (kireçlenme)
  • enfeksiyon kapan yaralar

Bunların dışında daha az rastlanmakla beraber, üzerine eğilmeniz gereken başka sağlık sorunları da ellerin şişmesine yol açar. Bunlardan bazıları:

  • fazla kilolu olmak
  • damar problemleri
  • donuk omuz 
  • hiponatremi (kanda tuz dengesizliği)
  • Kawasaki hastalığı (nadir görülen bir tür damar hastalığı)
  • hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması)
  • gebelik zehirlenmesi (preeklampsi)
  • lenf ödemi
  • böbrek sorunu

[expand title=”Kaynaklar”]

[/expand]

El Uyuşması Neden Olur?

Yayın tarihi
8

Tek veya her iki elde birden hissedilen uyuşmalar, parmaklarda ya da elde gelişen his kaybı olarak tarif edilebilir. Ellerdeki uyuşukluk hissi genellikle iğne batması, karıncalanma, yanma, elektriklenme, ağrı gibi sıra dışı değişikliklerle birlikte görülür. Uyuşma, tek eli ya da her iki eli birden etkileyebilir.

Her ne kadar el uyuşması desek de aslında tüm elin uyuştuğu nadiren olur. Uyuşma hissi çoğunlukla tüm elde değil, birkaç parmakta ortaya çıkar.

Elde uyuşma en çok kol veya bilekteki sinirlerin zarar görmesi veya sıkışması sonucu meydana gelir. Bilekte sinir sıkışması sonucu gelişen karpal tünel sendromu oldukça yaygın bir şikayettir.

Karpal tünel sendromunda, bilekteki minik bir kanalda sinir sıkışması meydana gelir ve bu durum el ve kolda ağrı ve uyuşmaya neden olur. Bilek yapısı, bazı sağlık sorunları (obezite, enfeksiyonlar, romatoid artrit vs) ya da elin fazla kullanılması karpal tünel sendromuna etki eden faktörlerdir.

El işi yapanlarda, müzisyenlerde, bahçe işleriyle uğraşanlarda, ev işi yapan ev hanımlarında ya da bilgisayar başında çalışanlarda, yani el bileğini çok fazla kullananlarda ve meslek icabı aynı el hareketini  sürekli tekrarlayan kişilerde, bu sendroma sık rastlanır.


Diyabet gibi vücudumuzdaki çevresel sinir sistemini etkileyen hastalıklar da ellerde uyuşmaya neden olabilir. Ancak bu durumda ayaklarda da benzer belirtiler ortaya çıkacaktır. Daha az rastlanmakla birlikte beyindeki ya da omurilikteki bazı sorunlar, el ve kollarda güçsüzlük, işlev kaybı gibi belirtilerin yanı sıra uyuşmaya da neden olabilir.

El uyuşmasının felç ya da tümör gibi hayati risk taşıyan, önemli hastalıklara işaret ettiği durumlarda, uyuşmaya eşlik eden başka şikayetlerin de görülmesi beklenir. Tek başına el uyuşmasının bu tip acil durumların habercisi olma ihtimali oldukça düşüktür.

Ellerinizdeki uyuşmaların nedeni bir doktor tarafından tespit edilene kadar, kendi kendinize alacağınız bazı önlemler uyuşma şikayetini azaltmakta size yardımcı olabilir. Eğer örgü örme ya da marangozluk gibi bir hobi veya meslek nedeniyle ellerinizi çok çalıştırıyorsanız bir süre ara vermeyi düşünebilirsiniz. Ara veremiyorsanız en azından çalışırken ellerinizi sık sık dinlendirmelisiniz. Gün içerisinde (fazla zorlamadan) bileğinizi çevirme ve parmaklarınızı esnetme hareketleri yapabilirsiniz. Geceleri eczanelerde bulabileceğiniz bir bileklik takmak işe yarayabilir. Bileklik çok sıkı ya da çok gevşek olmamalıdır. Son olarak elinizin üzerine yatmaktan kaçınmalısınız. Uyuşukluk şikayeti geçmiyor ya da aratarak devam ediyorsa, bir doktorla görüşmelisiniz.

Ellerde Uyuşma Nedenleri

  • Sinir Sıkışmaları: El uyuşmalarının en çok rastlanan sebepleri ‘sinir sıkışması’ başlığı altında toplayabileceğimiz nedenlerdir. El bileğindeki sinir sıkışması türlerinden, yukarıda da sözünü ettiğimiz karpal tünel sendromu el uyuşması şikayetinin en sık rastlanan nedenidir. Aşağıda elde uyuşmaya neden olacak farklı sinir sıkışması türlerini bulabilirsiniz. Bu sıkışmalar dışında da, elde uyuşmaya neden olabilecek sinir sıkışması türleri olduğunu belirtelim.

– Gujon Loju Nöropatisi (El bileğinde sinir sıkışması)
– Karpal Tünel Sendromu (El bileğinde sinir sıkışması)
– Kubital Tünel veya Ulunar Oluk Sendromu (Dirsekte sinir sıkışması)
– Pronator Teres Sendromu (Ön kolda sinir sıkışması)
– Torasik Çıkış Sendromu (Boyundan çıkan sinirlerin boyun-omuz bölgesinde sıkışması)

  • Boyun Düzleşmesi: Boyun ve ensede ağrı yapan boyun düzleşmesi, normalde kavis yapan boyundaki omurların, düzleşmesi anlamına gelir. Duruş bozuklukları boyun düzleşmesinin başlıca nedenidir. Belirtileri arasında boyun, ense, kol ağrıları ve ellerde uyuşma sayılabilir. 
  • Boyun Fıtığı: Boyundaki fıtık kollara giden sinirlere baskı yapıyorsa, kollarda ve ellerde güç kaybı ve uyuşmalar görülebilir.
  • Boyun Tutulması
  • Diyabet: Kan şekerinin kontrol altında tutulmadığı ve sürekli yüksek seviyelerde dolaştığı diyabet hastalarında sinir hasarı ve buna bağlı olarak el ve kollarda uyuşmalar meydana gelebilir.
  • Kollarda Kan Dolaşımı Azalması 
  • Hipotiroidi: Tiroit bezi tarafından tiroit hormonu az üretildiğinde, bu durum vücutta pek çok dengesizliğe yol açar. Saç dökülmesi, cilt kuruluğu, halsizlik, kilo sorunu, eklem ağrıları gibi şikayetlerin yanı sıra hipotiroidi sonucu ellerde uyuşma da görülebilir. Hipotiroidi tedavi edilmediği takdirde ciddi sorunlara yol açabilen, ihmal edilmemesi gereken bir rahatsızlıktır.
  • Periferik Nöropati: Sinir hasarı anlamına gelen periferik nöropati daha çok ayakları etkiler ama ellerde de uyuşmaya neden olabilir. Diyabet ve alkol bağımlılığı gibi nedenlerden dolayı bu sinir hasarı meydana gelmiş olabilir.
  • B12 Vitamini Eksikliği: B12 vitamini sinir hücrelerinin sağlığını korur. Parmaklarınız uyuşuyorsa, bu durumun nedenlerinden biri de, parmaklardaki sinir hücrelerinin yeterince iyi beslenememesi, yani B12 vitamini eksikliği olabilir.

Daha Az Rastlanan El Uyuşması Nedenleri

  • Alkolizm
  • Bazı ilaçlar
  • Beyinde Damar Tıkanıklığı
  • Beyin Tümörleri
  • Ganglion Kisti (El ve el bileği çevresinde kitle)
  • Hiperventilasyon (Çok hızlı ve derin nefes alıp verme)
  • Kas Hastalıkları
  • Kırıklar
  • Kol Damarlarında Tıkanıklık
  • Lupus Hastalığı
  • Migren
  • Omurilik Tümörleri
  • El bileği, dirsek, omuz veya boyunda Ortopedik Sorunlar
  • Multipl Skleroz (MS Hastalığı)
  • Romatizmal Hastalıklar

El Uyuşması Tedavisi

Ellerdeki uyuşmanın nedeninin tespit edilmesi için ilk olarak bir fizik tedavi ya da nöroloji uzmanına başvurulmalıdır. Sinir sıkışması olup olmadığının anlaşılması için EMG (Elektromiyografi) çektirilmesi gerekir. Eğer sinir sıkışması tespit edilmezse bu kez boyun fıtığının araştırılması için MR çektirmeniz istenebilir. Hipertiroidi benzeri sağlık sorunlarının elenmesi içinse kan testi gerekebilir. Bu testlerin yanı sıra doktorun yönelteceği detaylı soruların cevabına göre uyuşma nedenleri ortaya çıkarılıp tedaviye başlanabilir.

Uyuşma nedeni kolda sinir sıkışması ise ve hastada uykudan uyandırma ya da el ve kolda güç kaybı gibi şikayetlere neden olacak aşamaya gelmişse, basit bir cerrahi müdahale ile bu sorun ortadan kaldırılabilir. Hafif sinir sıkışmalarında ise ameliyat yerine bileklik ya da kortizon iğnesi tedavisi önerilebilir.

B12 eksikliğinden kaynaklanan uyuşmalar B12 tedavisi ile giderilebilir.

[expand title=”Kaynaklar”]

[/expand]

Kol Ağrısı Neden Olur?

Yayın tarihi
59

Kol ağrısı sık rastlanan bir şikayettir ve genellikle kazaya uğrama, düşme, çarpma gibi incinmeler sonucunda meydana gelir. Ancak kimi zaman da kol ağrısının altta yatan başka bir nedeni vardır. Kolunuz aniden ağrımaya başladıysa ve nedeni hakkında hiçbir fikriniz yoksa, ağrıyan bölgeye buz koyarak ve ihtiyaç duyuyorsanız bir ağrı kesici alarak ilk önce evde tedavi etmeyi deneyebilirsiniz.

Bir iki gün içerisinde ağrıda herhangi bir değişiklik olmuyorsa ya da ağrıda artış ve hatta üstüne kızarıklık, şişlik gibi başka şikayetler de oluşmaya başlamışsa bu durumda en iyisi bir doktora görünmek olacaktır.

Bazı kol ağrıları ise acil bir duruma işaret eder ve onları geçiştirmeniz tavsiye edilmez. Kol ağrısı nedeniyle acilen doktora görünmenizi gerektirecek durumlardan biri kırık şüphesidir. Düşme ya da benzeri bir kaza sonrası kolunuzdaki şiddetli ağrının kırığa işaret ettiğini düşünüyorsanız hemen doktora başvurmalısınız. Bir diğer acil durum ise fiziksel aktivite ve efor sarf etme sonrası oluşan ve kol hareketsizken dinen ağrılardır. Bu ağrılar angina (göğüs ağrısı) habercisi olabilir.

Göğüste sıkışma hissiyle birlikte kola aniden ağrı girdiyse bu durumda kalp krizinden şüphelenilir ve yine mutlaka hemen en yakın hastaneye başvurmak gerekir.

Kol Ağrısının Yaygın Nedenleri

Basit İncinme

Alışık olduğunuzdan daha çok hareket ettirdiğiniz veya zorladığınız için kolunuzun ağrıdığını düşünüyorsanız, büyük ihtimalle kolunuzu incitmiş olabilirsiniz. Bu durum kolunuzdaki bağ, doku ya da kasların gerildiğine ve zedelendiğine, ancak kalıcı olarak hasar görmediğine işaret eder. Ters bir hareket, ağır yük kaldırma ya da spor yaparken zorlama sonucu incinmeler oluşabilir. Kolunuzu fazla hareket ettirmekten kaçınıp buz koyarak ağrıyı dindirmeyi deneyebilirsiniz.


Tenisçi Dirseği (Lateral Epikondilit)

Tenisçi dirseği, dirseğin dış tarafının etrafında ağrıya neden olur ve genellikle dirsek eklemi yakınlardaki tendon ve kasların özellikle de tekrarlı hareketlerle, fazla kullanılması nedeniyle oluşur. Tenis oyunu kolun bu tip hareketine iyi bir örnektir. Özellikle de vuruş tekniği kötü olan, amatör tenisçilerde tenisçi dirseği sık olur.  Ayrıca boya yapmak ya da çok fazla mouse kullanmak gibi el bileğini zorlayan ve yinelenen hareketler, bu duruma yol açabilir. Ağrısı birkaç hafta ya da ay boyunca sürse de zaman içerisinde iyileşecektir.

Dirsekte Bursit

Bursalar, vücudumuzun eklem yerlerindeki hareketli parçaların birbirine sürtünmesini azaltan, küçük, sıvı dolu keselerdir. Kol üst üste aynı hareketi yaptığında, dirsek sürekli şekilde sert bir zemine dayandığında veya şiddetli bir çarpma sonucu bu keseciklerde iltihaplanma olabilir ve bu duruma olekranon (dirsek) bursiti denir. Şişlik ve ağrı ile sonuçlanır. Pek çok vak’ada bursit evde tedavi edilebilir. Ağrı birkaç hafta içerisinde azalır ama şişliğin inmesi daha uzun sürebilir.

Sinir Ezilmesi / Sıkışması

Yaşlanmaya bağlı olarak kimi zaman olağan bir şekilde gelişen eklem ve kemiklerdeki yıpranma ve aşınmalar omurilikteki sinirlerin ezilmesine ya da sıkışmasına neden olur. Bu durum boyundan başlayan ve kollara doğru yayılan bir ağrıya ve kimi zaman da karıncalanmalara neden olur. Ağrının yanı sıra kollarda güçsüzlük de meydana gelebilir. Bu tür yıpranmalara omurga artriti ya da servikal spondilosiz denir. Belirtileri kişiden kişiye değişse de, bu tip kol ağrısında hastanın iyi ve kötü günlerinin olması tipik bir belirtidir.

Fıtık

Bel ya da boyun fıtıkları da tıpkı yukarıdaki paragrafta sözünü ettiğimiz durumlarda olduğu gibi, sinirler üzerinde baskıya neden olur. Bu durum sadece fıtığın olduğu bölgeyi etkilemekle kalmaz. Bel fıtığı, bacak ağrılarına ve bacaklarda güçsüzlük hissine yol açabilirken, boyun fıtığında da kollarda ağrı ve güçsüzlük görülebilir. Fıtık, omurlar arasında bulunan ve disk adı verilen yumuşak maddenin zamanla sertleşmesine verilen isimdir. Sertleşen diskler sinirlere baskı yapar ve ağrılara neden olur.

Angina Pektoris

Angina, kalp kaslarına giden kan ve oksijenin sınırlandığı bir kalp sorunudur. Genellikle, kalbi besleyen atardamarların sertleşmesi ve daralması sonucu oluşur. Angina ağrısı, şiddetli bir göğüs ağrısı ve iç sıkıntısı olarak tarif edilir ancak sol kola, boyuna, çeneye ya da sırta da vurabilir. Ağrıyı genellikle fiziksel aktivite ya da stres tetikler ve sadece birkaç dakika sürer.

Ancak anginanın sadece kol ağrısı olarak kendini gösterdiği durumlar da olabilir. İşte bu yüzden özellikle egzersiz sonrası başlayan ve dinlenince geçen kol ağrıları için doktorunuzu görmeniz önemlidir. Çünkü angina, kalp krizi ya da inme gibi çok daha ciddi bir sağlık sorunu açısından risk altında olduğunuza dair ciddi bir uyarıdır.

 Kol Ağrısının Az Rastlanan Nedenleri

  • De Quervain tenosinoviti, el bileği içindeki tendonların iltihaplanmasıdır. Ağrı genellikle yumruk yaptığınızda ya da herhangi bir şeyi avucunuzla kavradığınızda meydana gelir. Raketle yapılan sporlar durumu daha da kötüleştirebilir.
  • Karpal tünel sendromu, elin hareketini ve hissetme duyusunu kontrol eden sinir üzerindeki baskıdır. Genellikle el ve parmaklarda ağrıya ve yanma hissine neden olur.
  • Boyun kaburgası, bu kaburgayı ilk kez duyuyor olabilirsiniz çünkü herkeste yoktur. Bu durum, en üstteki kaburga kemiği üzerinde fazladan bir kaburgaya sahip olmak anlamına gelir. Bu ekstra kaburga kolda ağrıya, karıncalanmaya ve şişliğe neden olabilir.
  • Kol damarları hastalığı, damar sertliği gibi nedenlerden dolayı koldaki atardamarların tıkanmasıdır ve daha çok, orta yaş üstü kişilerde görülür. Kolu hareket ettirdikçe ağrı ve kramplar oluşur, kolda güçsüzlük meydana gelebilir.
  • Koldaki sinirlerin iltihaplanması,  tıp dilinde ‘brakial nevrit’ de denir. Oldukça ağrılı bir rahatsızlıktır. Bel ya da boyun fıtığı gibi sinirlere baskı olması nedeniyle oluşur.
  • Dirsek artriti, dirsek ekleminin iltihaplanmasına, şişmesine ve ağrımasına neden olur.
  • Kırık ya da çatlak kemik, hepimizin bildiği gibi kolda çatlak ya da kırık ağrısı son derece şiddetli ve genellikle kaza sonucu meydana gelen ağrılardır. vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.

Ne Zaman Doktora Görünmeli?

  • Birkaç gün geçtiği halde, buz koymanıza veya ağrı kesici almanıza rağmen dinmeyen ağrılarda,
  • Düşme veya çarpma gibi ani bir kaza sırasında kolunuzdan ses geldiyse,
  • Kolunuzun incinen bölgesinde kızarıklık, ağrı ve şişme görülüyorsa,
  • Koldaki ağrı ve şişme ciddi bir boyuttaysa,
  • Efor sarf ettikten sonra ortaya çıkan ve dinlenince geçen ağrılarda,
  • Kolunuzu normal bir şekilde oynatmakta zorluk çektiğinizde,
  • Göğüste sıkışmayla birlikte görülen kol ağrılarında (acilen olmak üzere),
  • Herhangi bir kaza sonrası kolda şekil bozukluğu fark ettiğinizde (acilen olmak üzere),

vakit kaybetmeden bir doktora görünmeniz gerekir.

[expand title=”Kaynaklar”]

[/expand]